Haftanın Gündemi
Son yıllarda dünyada artan nörolojik hastalıklar, küresel sağlık alanında ciddi bir tehdit oluşturuyor. Lancet Nöroloji dergisinde yayımlanan geniş çaplı bir araştırmaya göre, nörolojik rahatsızlıklar artık dünyadaki başlıca sağlık sorunlarından biri haline gelmiş durumda. Araştırmaya göre, 2021 yılında yaklaşık 3,4 milyar insan en az bir nörolojik rahatsızlıktan etkilenmiş durumda. Bu rakam, dünya nüfusunun %43’ünü oluşturmaktadır. Araştırma nörolojik hastalıkların giderek büyüyen bir halk sağlığı krizine dönüştüğünü ortaya koyuyor. Baş ağrılarından felce kadar geniş bir yelpazede yer alan bu hastalıklar, bireylerin yaşam kalitesini düşürüyor. Aynı zamanda ekonomik ve sosyal etkileriyle de toplumlar üzerinde büyük bir yük oluşturuyor.
Hastalık Yükü ve Artan Nörolojik Hastalıklar
Nörolojik Hastalıklar: Gelir Dengesizliği ve Erişim Sorunlarının Yaşam Kalitesi Üzerindeki Etkisi
Araştırma verilerine göre, 1990’dan bu yana nörolojik rahatsızlıklara bağlı hastalık, engellilik ve erken ölümlerde %18’lik bir artış yaşandı. Nörolojik hastalıklar arasında en yaygın olanlar gerilim tipi baş ağrıları ve migren olarak öne çıkıyor. Gerilim tipi baş ağrıları 2 milyar kişiyi etkilerken, migren vakaları ise 1,1 milyar kişiyi kapsıyor. Diyabet kaynaklı sinir hasarı vakalarında da dikkate değer bir artış görülmektedir.
Nörolojik rahatsızlıklara bağlı ölümlerin %80’inden fazlası düşük ve orta gelirli ülkelerde meydana geliyor. Araştırma, bu bölgelerde sağlık hizmetlerine erişimde yaşanan eşitsizliklere dikkat çekiyor. Yüksek gelirli ülkelerde nöroloji uzmanı sayısı, düşük ve orta gelirli ülkelere göre 70 kat daha fazla. Bu durum, hastaların tanı ve tedaviye erişiminde büyük farklılıklara yol açıyor. Dünya Sağlık Örgütü‘nün (DSÖ) 2022 yılında yayımladığı Sektörler arası Küresel Eylem Planı, nörolojik hastalıkların erken teşhisi, önlenmesi ve tedavisi için yol haritası sunmaktadır.
Büyüyen Küresel Tehditlerde Uzmanlar Ne Öneriyor?
Uzmanlar, nörolojik hastalıkların artan yükünü vurguluyor. Ayrıca bu alanda daha fazla araştırma ve yatırım yapılmasının hayati önem taşıdığını belirtiyor. Özellikle düşük ve orta gelirli ülkelerde nörolojik hizmetlerin iyileştirilmesi gerektiğine dikkat çekiliyor. Aynı zamanda bu tür hastalıkların erken dönemde tanınması ve etkili tedavi yaklaşımlarının uygulanmasının önemi vurgulanıyor.
Ekonomik ve Sosyal Etkiler
Nörolojik rahatsızlıkların toplumlar üzerindeki ekonomik ve sosyal etkileri de büyük bir endişe kaynağı. Engellilik ve işgücü kaybına yol açan bu hastalıklar, sağlık sistemlerine ciddi bir yük bindiriyor. DSÖ’ye göre, nörolojik hastalıklar için ayrılan kaynakların artırılması gerekli. Ayrıca bu tür hastaların sağlık hizmetlerine erişimlerinin kolaylaştırılması kritik bir öneme sahip.
Nörolojik Hastalıkların Küresel Sağlık Üzerindeki Etkisi
Lancet Nöroloji dergisinde yayımlanan bu araştırma, nörolojik rahatsızlıkların küresel sağlık üzerindeki artan etkisini çarpıcı bir şekilde ortaya koyuyor. Uzmanlar, bu büyüyen krizle başa çıkmak için acil ve kapsamlı bir yaklaşım benimsenmesi gerektiğini belirtiyorlar. Önlenebilir ve tedavi edilebilir nörolojik rahatsızlıkların kontrol altına alınması, hem bireylerin yaşam kalitesini artırmak hem de küresel sağlık sistemlerini desteklemek adına kritik bir adım olarak görülüyor.
