Cosmos StarLine
Evrenin en gizemli yapılarından biri olan kara delikler, yeni bir keşifle yeniden gündeme geldi. 23 Kasım 2023’te gerçekleşen GW 231123 kara delik çarpışması, bilim dünyasında büyük bir heyecan yarattı. Bu birleşme, bugüne kadar gözlemlenen en büyük kütleli kara delik çarpışması olarak kayda geçti. Elde edilen veriler, oluşan yeni kara deliğin 225 Güneş kütlesine ulaştığını gösteriyor. Bu, daha önceki rekorun neredeyse iki katı büyüklüğünde bir sonuç anlamına geliyor. Bilim insanlarına göre, bu durum kara deliklerin büyüme biçimleriyle ilgili önemli ipuçları barındırıyor. Özellikle birleşmeye katılan kara deliklerin, normal yıldız çekirdeklerinden büyük olması dikkat çekiyor.
Sınırların Ötesinde Kara Delikler
Kara deliklerin bu kadar büyük olması, tek bir yıldızdan doğmalarını imkânsız kılıyor. Bu durum, onların daha önce başka çarpışmalar yaşadıklarını düşündürüyor. Bilim insanları, kara deliklerin bu şekilde “hiyerarşik birleşmelerle” büyüyebileceğini öne sürüyor. Normal şartlarda 60 Güneş kütlesini aşan yıldızlar, çekirdekleriyle birlikte tamamen yok olur. Ancak GW 231123’teki kara deliklerin her biri bu sınırın çok üzerinde. Bu da daha önce birleşmiş kara deliklerin, tekrar birleşerek yeni nesil dev kütleli yapılar oluşturabileceğini gösteriyor. Kara deliklerin birbirine çarparak büyümesi, evrenin yapı taşlarını yeniden anlamamıza katkı sağlayacaktır.
Işık Hızına Yakın Dönüşler
Birleşen kara deliklerin dönüş hızları da oldukça dikkat çekici. Her ikisi de teorik hız sınırına çok yakın dönüyor. Bu tür bir hız, geçmişte yaşanan başka çarpışmaların izlerini taşımaktadır. Bilim insanları, yüksek dönüş hızını kara deliğin evrimsel geçmişiyle ilişkilendiriyor. Birleşme sonrası oluşan yeni kara deliğin yapısı ise son derece karmaşık. Bu da sinyalin analizini zorlaştırıyor. Araştırmacılar, bu dönüş hızının kara deliğin “soy ağacını” çıkarma konusunda yol gösterici olacağını düşünüyorlar. Önümüzdeki yıllarda ki çalışmalarla bu sinyalin tüm şifreleri çözülebilirler.
Yeni Teorilerin Kapısı Aralanıyor
GW 231123, süper kütleli kara deliklerin nasıl oluştuğuna dair yeni soruları gündeme getirdi. Çünkü evrendeki dev kara deliklerin, başlangıçta nasıl bu kadar büyüdüğü hâlâ belirsizliğini koruyor. Bu çarpışma, küçük kara deliklerin birleşerek büyük yapılara evrildiğini destekleyen bir örnek olabilmektedir. Ayrıca, sadece madde yutmanın değil, çarpışmaların da büyümede etkili olduğu düşünülmektedir. Bu teori doğrulanırsa, gökadalardaki merkezî dev yapılar artık daha anlaşılır hâle gelecektir. Kara delik evrimi hakkındaki kuramlar, bu bulgular sayesinde yeniden şekillenecektir.
Kara Delik Çarpışması: Bilim Dünyasında Beklenti Büyük
Araştırmacılar, kara delik çarpışması ile heyecanın daha da yükseldiğini açıkladı
Olayın sinyalleri oldukça güçlü ve karmaşık bir desen içeriyor. Bu nedenle analiz süreci zaman alacak. Araştırmacılar, bu sürecin yıllarca sürebileceğini ancak çok değerli sonuçlar doğuracağını söylüyor. İlk bulgulara göre bu bir kara delik çarpışması; fakat alternatif senaryolar da tartışılıyor. Sinyalin barındırdığı bazı sıra dışı özellikler, daha farklı bir geçmişe işaret edebilir. Birmingham Üniversitesi’nden fizikçi Gregorio Carullo, bu olayı “beklenmedik derecede heyecan verici” olarak tanımlıyor. Bilim dünyası, bu çarpışmanın kara delik araştırmalarına yepyeni bir yön vereceğini düşünüyorlar.
