Bugünkü yazımızda İmparator Domitianus ve başına buyruk hareketleri dolayısıyla Roma’yı düşürdüğü durumdan ve sonrasında yaşanan suikasttan bahsedeceğiz.

Tarihler 50 yılı civarını gösterdiğinde Roma İmparatorluğu henüz parçalanmamıştı. Fakat çok iyi bir durumda da değildi. MÖ. 1. yüzyılda Octavius ya da bilinen adıyla Agustus Roma’yı cumhuriyetten imparatorluğa dönüştürmüş, fetihlerle ülkesini genişletmiş, eyaletleri düzenlemiş ve Roma’da bir düzen kurmuştu. Fakat ondan sonra Roma İmparatorluğu muhteşem günlerini kaybetmeye başladı. Her ne kadar yeni fetihler yapılıyor ve yeni eyaletler ülkeye kazandırılıyorsa da bunların yanında isyanlar, suikastlar ve doğal felaketler de yaşanmaktaydı. İmparatorlar genellikle tahttan isyan yoluyla indirilmeye ve öldürülmekteydi. Öyle ki İmparator Caligula karısı ve kızıyla birlikte öldürdü. Bütün bu karmaşa Domitianus’un imparator olmasıyla daha da arttı. Artık imparatorlar Roma’yı zayıflatmaya başlamıştı.

Domitianus 24 Ekim 51 tarihinde doğdu. Babası İmparator Vespasianus, öldükten sonra tahta oğullarından başka birisinin getirilemeyeceğini senatoya kabul ettirmişti. 69 yılında Vespasianus ölünce, onun isteği üzerine tahta oğlu Titus çıktı. Titus, Domitianus’un kardeşiydi. İmparator Titus 71 yılından 81 yılına kadar tahtta kaldı. Döneminde veba salgını çıktı. Roma kentinde üç gün ve üç gece süren yangın yaşandı ve Vesuvius Yanardağı patladı. 13 Eylül 81 tarihinde aniden öldü. Ölümünde Domitianus’un parmağı olduğu düşünülmekteydi. Romalılar ve soylular Titus’un ölmesinden çok fazla etkilenmiştir.

İmparator Domitianus ve Babası Vespasianus

Domitianus daha babası tahttayken onun gücünden yararlanarak kendisine yakın olanları önemli görevlere getirmeye başlamıştı. Kardeşi Titus’u kendisine rakip görüyordu. Kendi başarısını kanıtlamak için, gerekli olmadığı hâlde Gallia ve Germania üzerine sefer düzenlemişti. Bununla da yetinmeyerek babasının ve abisinin Iudaealılara karşı kazandığı zafere ortak olmuştu. Fakat 81 yılında imparator olduğunda artık başarısını kanıtlamasına gerek yoktu. O da bunun farkındaydı ve imparatorluğunun ilk yıllarını yüklü miktarlarda paralar harcayarak görkemli oyunlar düzenlemekle geçirdi. Babası Vespasianus’un doldurduğu hazineyi boşaltmaya başladı.

Yaptıkları harcamaların bir karşılığı yoktu. Oyunları kazananlara oldukça fazla ödüller veriyor ve bu oyunlara giderken abartılı kıyafetler tercih ediyordu. Askerlerin maaşlarına yüksek zamlar yapıyordu. Bunların yanı sıra, Tiber Nehri’nin kenarında büyük bir çukur kazdırıp bir deniz savaşını canlandırdı. Bunların hepsi de büyük paraların harcanmasına dolayısıyla da Roma ekonomisinin bozulmaya başlamasına yol açtı.

80’li yıllara gelindiğinde Roma hazinesi boşalmış ve ekonomi hızla bozulmaya başlamıştır.. Domitianus hazineyi yeniden doldurmak için birtakım yöntemlere başvurdu. Ancak bu yöntemler eskiden olduğu gibi fetihler aracılığıyla gelen ganimetler olmadı. Onun yerine önde gelen isimleri mahkemede suçlu göstererek mallarına el koydu. Ayrıca Yahudilere ağır vergiler getirdi. Döneminde yaşanan Dac saldırısına karşın çıktığı seferde başarılı olmasına rağmen Daclara yıllık haraç vermeyi kabul etti.

92-93 yılında Sarmatların saldırılarına karşılık yapılması gereken seferin yönünü değiştirdi ve bir anda Germenlerin üzerine yürüdü. Kendisine “Germania Fatihi” anlamına gelen Germanicus ünvanını verdi. Hatta Eylül ve Ekim aylarının adlarını Germanicus ve Domitianus olarak değiştirdi.

Domitianus’un Acımasızlığı

İmparatorluğunun son yıllarında daha da acımasızlaştı. Habercisinin, kuzeni Flavius Sabinus’un konsül yerine yanlışlıkla imparator seçildiğini söylemesi üzerine kuzenini öldürdü. Diğer kuzeni Flavius Clemens’i şüphelendiği için öldürdü. Ardından kendisini tanrılaştırdı. Kendisinin heykelinin altın ve gümüşten başka bir metalden yapılmasını yasakladı. Ayrıca resmî yazışmaların başına “Bizim efendimiz ve Tanrımız şöyle buyuruyor” ibaresinin eklenmesi zorunluluğunu getirdi. Bu uygulama sonraki imparatorlar zamanında da uygulanmaya devam etti.

İmparator Domitianus herkesin nefretini kazanmayı başardı. Karısı Domitia’nın önderliğinde bir suikast planı hazırlandı. Domitianus yastığının altında bir hançerle uyuyordu. Plana göre özel uşağı Parthenius hançerin keskin kısmını sökecek, sadece kabzası kalacaktı. Böylelikle Domitianus kendisini savunamayacaktı. Ardından suikastçılar odaya girecek ve imparatoru öldüreceklerdi. Plan aynen uygulandı. 18 Eylül 96 akşamında suikastçılar odaya girdi. Domitianus kendisini savunmak için elini yastığın altına sokup hançeri çıkardı. Ancak hançerin sadece kabzasını tuttuğunu fark etti. Artık yolun sonuna gelmişti. Suikastçılar imparatorun üzerine atlayıp onu birçok yerinden bıçakladılar. Domitianus’un ölümüne sadece askerler üzüldü. Çünkü Domitianus onların maaşlarını sürekli arttırıyordu. Ama bu onu ölümden kurtaramamıştı. Halk bu ölüme kayıtsız kaldı ama senato bu durumdan memnun oldu. Domitianus’un ölümünün hemen ardından o, anısının bütün kayıtların silinmesi cezasına yani domnatio memoriae cezasına çarptırılmıştır.