Galaksilerarası Bir Ziyaretçi | Görsel: Chris Schur

Bir zamanlar yalnızca bilim kurgu hikâyelerinde rastlayabileceğimiz bir ihtimaldi. Oysa günümüzde başka yıldız sistemlerinden gelen gizemli cisimlerin Güneş Sistemi’ne girişi konuşulmaktadır. Ancak artık bu olasılık, teleskoplarımızın merceğinde net biçimde yer alıyor. Son olarak astronomlar, “3I/ATLAS” adı verilen bir gök cisminin yıldızlararası kökenli olduğunu doğruladı. Yani bu obje, kelimenin tam anlamıyla galaksilerarası bir ziyaretçi. Yaklaşık 215.000 km/s gibi baş döndürücü bir hızla ilerleyen 3I/ATLAS, yalnızca nereden geldiğiyle değil, aynı zamanda ne kadar eski olabileceğiyle de gökbilimcileri büyülemeye devam ediyor.

215.000 km/s Hızla Geçiyor: Kuyruklu Yıldız mı, Kozmik Bir Miras mı?

University of Michigan’dan astrofizikçi Aster Taylor ve Michigan State Üniversitesi’nden fizik profesörü Darryl Seligman, Space.com için kaleme aldıkları analizde 3I/ATLAS’ın 2I/Borisov gibi bir kuyruklu yıldız olabileceğini belirtiyorlar. Bu, ‘Oumuamua’nın alışılmadık yapısının aksine, kuyruklu yıldız benzeri cisimlerin galaksiler arası yolculuklarda daha yaygın olduğunu düşündürüyor.

Cismin Güneş’e göre yaklaşık 134.000 mil (yaklaşık 215.000 kilometre) hızla ilerlediği tespit edildi. Bu sıra dışı hız, 3I/ATLAS’ın yaşına dair önemli ipuçları sunmaktadır. Taylor ve Seligman’a göre, “Galaksinin dinamik etkileri zamanla cisimlerin hızını artırabileceği yönündedir.” Bu bağlamda, 3I/ATLAS’ın yaşının 3 ila 11 milyar yıl arasında olduğu düşünülmektedir.

Galaksilerarası Bir Ziyaretçi: Güneş’ten Daha Yaşlı mı?

Bu tür cisimlerin, Samanyolu’nun yaklaşık 13 milyar yıllık tarihinde ortaya çıktığı düşünülmektedir. Yıldız sistemlerinin erken dönemlerinde meydana gelen dinamik süreçlerle dış uzaya savrulmuşlardır. Araştırmacılar, 3I/ATLAS gibi cisimlerin hareketlerini izleyerek, keşfedilmemiş gezegen sistemleri hakkında da bilgi edinilebileceğini savunmaktadır.

NASA ve James Webb Teleskobu Devrede

Bu defa gökbilimciler şanslı: Çünkü 3I/ATLAS, ‘Oumuamua’dan farklı olarak henüz Güneş Sistemi’nin dışına çıkmadı. James Webb Uzay Teleskobu ve Hubble gibi gözlemevleri cismin kimyasal yapısını, boyutunu, dönüşünü ve Güneş ışığına verdiği tepkiyi gözlemleme fırsatına sahip olacak. Ayrıca yeni devreye giren Vera C. Rubin Gözlemevi de bu kozmik ziyaretçiyi yakından izleyebilecekler arasında yer almaktadır.

Bilim İçin Bir Fırsat, Ancak Tehdit Altında

Tüm bu keşif heyecanına rağmen, Amerikan federal yönetiminin NASA’nın bilim bütçesinde yapmayı planladığı kesintiler araştırmaları tehdit ediyor. Beyaz Saray’ın önerdiği bütçe, NASA’nın bilim direktörlüğünün fonunu neredeyse yarı yarıya azaltmayı öngörüyor. Bu durum, uzay bilimi adına ciddi bir geri adım olarak değerlendiriliyor.

Galaksilerarası Bir Ziyaretçi: 3I/ATLAS Bilimsel Merak İçin Güçlü Bir Hatırlatma

Taylor ve Seligman, makalelerinde şu ifadelere yer veriyor: “Federal bilimsel araştırmaların baskı altında olduğu bir dönemde, 3I/ATLAS gibi bir örnek, halkın ilgisini yeniden canlandırmak için bulunmaz bir fırsattır.”

Kozmik Ziyaretçinin Anlamı

3I/ATLAS, sadece bir gök cismi değil. Aynı zamanda galaksimizin tarihi, gezegen oluşum süreçleri ve yıldızlararası hareketliliğe dair ipuçları sunan bir anahtar. Aynı zamanda uzay bilimlerinin halk nezdindeki değerini yeniden görünür kılan bir sembol. Belki de gökyüzüne baktığımızda artık sadece yıldızları değil, galaksilerden gelen ziyaretçileri de fark etmenin zamanıdır.

James Webb Uzay Teleskobu, “Evrenin Köküne Bakan Göz” olarak anıldığında, bu tanım yalnızca şiirsel bir mecaz değildir. Aynı zamanda yaptığı keşiflerin derinliğine işaret eder. James Webb, ışığın milyarlarca yıl öteden gelen izlerini yakalayabilmektedir. Bu dev teleskop, galaksilerin doğumundan ötegezegen atmosferlerine kadar birçok bilinmezi ortaya koymkatadır.