Metehan Demir
Gazetemizin tarih bölümünün bu hafta ki konusu Yavuz Sultan Selim’in acımasızlığı olacak. Osmanlı İmparatorluğu’nun 9. Padişahı olan Yavuz Sultan Selim sadece zekasıyla ve kazandığı savaşlarla değil acımasızlığıyla da ön plana çıkmaktadır. Dönemin şartlarını ele aldığımızda yaptıklarının acımasızlık mı yoksa gereklilikten doğan bir durum mu olduğu konusu hala tartışılabilir.
Safevi Devleti’nin kurucusu olan Şah İsmail ile birbirlerini tahrik edici olacak şekilde mektuplaşan ve Safevileri hedef alan Yavuz Sultan Selim askeri başarısını Memlukler üzerinde de gösterdi. 8 yıllık saltanatı Osmanlı’nın en parlak dönemlerinden biri oldu. Bu dönemde hem hazine doldu hem doğudaki tehditler bir ölçüde ortadan kaldırıldı hem de Osmanlı’nın Afrika’daki neredeyse 400 yıllık sürecek olan hakimiyeti başladı. Fakat bu dönemde Osmanlı, birçok şehzade katliamına da şahit oldu.
Koyduğu yasaklara uymayanları ağır şekilde cezalandıran 4. Murat ve tahta çıkar çıkmaz 19 kardeşini boğduran 3. Mehmet dışında 1. Selim de acımasızlığıyla tanınır. Saltanatı boyunca hem kendisine muhalif olanları hem de tahtına gölge düşürecek kişileri öldürmüştür.
1. Selim, babası 2. Bayezid’i 1512 yılında tahttan indirdi. Yapılan anlaşmaya göre babası Dimetoka’ya dinlenmeye çekilecekti. Fakat 2. Bayezid Dimetoka’ya giderken 10 Haziran 1512 tarihinde öldü. Ölümüyle ilgili birçok şüphe ortaya çıktı. Kimileri bunun hastalıktan doğan bir ölüm olduğunu düşünmekte kimileri de 1. Selim’in babasını öldürdüğünü söylemektedir. Birazdan değineceğim konular ışığında 1. Selim’in babasını öldürme ihtimali daha ağır basmaktadır.
Yavuz Sultan Selim’in Acımasızlığı: Önce Kardeşlerini Katletti
Yavuz Sultan Selim 1512 yılında tahta çıktığında kardeşleri Şehzade Ahmet ve Şehzade Korkut hayattaydı. Onları saf dışı bırakarak tahtı sağlamlaştırması gerekiyordu. Ama ondan önce Bursa’ya gitti. Burada kardeşi Şehzade Mahmut’un oğulları Musa, Orhan ve Emir’i, kardeşi Şehzade Alemşah’ın oğlu Osman’ı ve kardeşi Şehzade Şehinşah’ın oğlu Mehmet’i öldürdü. Ayrıca Sadrazam Koca Mustafa Paşa’yı Şehzade Ahmet’le yazıştığı gerekçesiyle idam etti.
1. Selim, Şehzade Korkut’a devlet adamları ağzından mektuplar yazdı. Bu mektupların içeriği Selim’in tahttan indirilip kendisinin geçmesi yönündeydi. Şehzade Korkut bu tuzağa düştü ve mektuplara cevap verdi. Bunun üzerine 1. Selim Şehzade Korkut’un üzerine kuvvet gönderdi ve kardeşini 1513 yılında öldürdü.1. Selim aynı şekilde Şehzade Ahmet’e de mektuplar yazdı. Fakat Şehzade Ahmet bu tuzağa düşmedi ve Selim’in saltanatını kabul etmeyerek kendisini Konya’da sultan ilan etti. Bunun üzerine 1. Selim Konya’ya hareket etti. Kardeşi Şehzade Ahmet’i 15 Nisan 1513 tarihinde öldürdü.
Şehzadeleri ortadan kaldırarak tahtını sağlamlaştıran Yavuz Sultan Selim, Safevilere karşı çıktığı seferde Yeniçeriler, Safevi topraklarına girdikleri halde düşmanla karşılaşmadıkları için geri dönmek istediler. İsteklerini padişaha bildirmek için Karaman Beylerbeyi Hemdem Paşa’yı aracı yaptılar. Yavuz Sultan Selim aldığı kararı sorguladığı için, Hemdem Paşa’yı çok sevmesine rağmen onu idam etti.
Şubat 1515 tarihinde bir ayaklanma gerçekleşti. 1. Selim ayaklanma sebebini araştırdı ve ayaklanmayı teşvik ettiği gerekçesiyle Sadrazam Dukakinzade Ahmet Paşa’yı idam etti. Ayrıca Çaldıran Savaşı’na asker göndermediği ve kendisine zorluk çıkarttığı için anne tarafından dedesi olan Alaüddevle Bozkurt Bey ve dört oğlunu Turnadağ Savaşı’nda öldürdü. Bütün bunlara bakarak Yavuz Sultan Selim’in iktidarına gölge düşürmek isteyenleri ve kendisine muhalif olanları ortadan kaldırma politikası güttüğünü söyleyebiliriz. Ayrıca 1. Selim dönemi incelendiğinde yani bütün bunlar göz önünde tutulduğunda babası 2. Bayezid’i öldürme olasılığı da yüksektir.
